De duif is een van de oudste gedomesticeerde vogelsoorten ter wereld en leeft al duizenden jaren in de nabijheid van de mens. Oorspronkelijk stamt hij af van de rotsduif, die vooral langs kusten en rotsachtige gebieden in Europa, Azië en Noord-Afrika voorkwam. Tegenwoordig kennen we de duif vooral als stadsbewoner: een vertrouwd dier dat je op pleinen, in parken en op gebouwen ziet rondstruinen. Duiven komen voor in een breed scala aan kleuren, variërend van klassiek blauwgrijs met een glanzende hals, tot wit, bruin, zwart of zelfs bont. Dankzij hun veelzijdigheid, sterke oriëntatievermogen en rustige karakter worden duiven niet alleen als stadsdieren bewonderd, maar ook gehouden als siervogels, sportduiven of postduiven.
De tamme duif stamt af van de rotsduif (Columba livia), die van nature voorkwam in Europa, Azië en Noord-Afrika. Door hun sterke oriëntatievermogen, sociale gedrag en aanpassingsvermogen raakten rotsduiven al vroeg verbonden met menselijke nederzettingen. De domesticatie begon duizenden jaren geleden in het Midden-Oosten, waar men ontdekte dat duiven altijd naar hun thuishok terugkeerden, zelfs over grote afstanden. Hierdoor werden ze al snel ingezet als natuurlijke boodschappers voor handelaren, heersers en later ook legers. Eeuwenlang speelde de duif een belangrijke rol in communicatie, van militaire berichten tot het melden van scheepsposities. Uit deze geschiedenis ontstonden diverse rassen, waaronder de postduif, geselecteerd op snelheid en uithoudingsvermogen. De huidige stadsduif is uiteindelijk een afstammeling van deze vroegere gedomesticeerde vogels.
Duiven hebben een compact, stevig lichaam met een ronde borst, korte poten en krachtige vleugels waarmee ze lange afstanden kunnen vliegen. Ze hebben een kleine kop met een zachte snavel en ronde, expressieve ogen. De oorspronkelijke rotsduif is blauwgrijs met een groene en paarse glans op de hals, maar gedomesticeerde duiven komen in talloze kleuren en patronen voor, zoals wit, zwart, rood, bruin en bont. Ook hun lichaamsvorm kan sterk variëren, vooral bij sierduiven die soms gekrulde veren, een bijzondere houding of een opvallende staart dragen. In tegenstelling tot zangvogels zingen duiven niet; ze produceren een zacht, ritmisch koeren dat dient voor communicatie binnen de groep, baltsgedrag en het aangeven van territorium. Dit geluid is laag, rustig en wordt doorgaans niet als storend ervaren.
Duiven zijn van nature granivoren, wat betekent dat ze voornamelijk granen en zaden eten. In het wild zoeken ze een gevarieerd dieet bij elkaar om alle voedingsstoffen binnen te krijgen die ze nodig hebben. Hun voedsel bestaat onder andere uit tarwe, gerst, maïs, haver, gierst en zaden van wilde planten en grassen. Dit vormt de basis van hun energievoorziening; de koolhydraten in granen geven duiven de kracht om te vliegen en warm te blijven.
Daarnaast eten duiven in kleinere hoeveelheden ook groenvoer, zoals jonge bladeren, grassprieten en zachte plantendelen. Dit levert extra vitamines en vezels die de algehele gezondheid ondersteunen. Voor extra eiwitten, vooral tijdens de groei of in de broedperiode, eten duiven soms ook kleine insecten, slakjes en larven op. Deze eiwitrijke hapjes helpen bij de ontwikkeling van jonge duiven en zijn waardevol tijdens de rui.
Een essentieel onderdeel van het duivendieet is grit, dat bestaat uit kleine steentjes en mineralen zoals oesterschelpen, roodsteen en maagkiezel. Omdat duiven geen tanden hebben, gebruiken ze grit om voedsel in de spiermaag te vermalen. Bovendien levert grit belangrijke mineralen, waaronder calcium, die bijdragen aan sterke botten en stevige eierschalen.
Tamme duiven, sierduiven en postduiven krijgen meestal een uitgebalanceerde duivenmengeling. Afhankelijk van het seizoen wordt het dieet aangepast:
Veel duivenhouders geven daarnaast supplementen zoals vitaminen, mineralen, biergist of kruidenmengsels om de weerstand te ondersteunen.
Stadsduiven eten helaas vaak voedselresten die mensen achterlaten, zoals brood, frietjes of andere snacks. Dit is onvoldoende en ongezond voor duiven, omdat:
Daarom is het veel beter om duiven in je tuin gericht te verzorgen met een passend zadenmengsel, zodat je hen op een gezonde manier ondersteunt.
De leeftijd van duiven verschilt sterk tussen wilde en gehouden dieren:
Een jonge duif wordt een “pieper” of “nestjong” genoemd. Pasgeboren duiven zijn bijna kaal, hebben gesloten ogen en zijn volledig afhankelijk van hun ouders. Ze groeien snel door de voedzame “duivenmelk” die de ouders produceren.
Een postduif is een duif die speciaal is geselecteerd en getraind op oriëntatievermogen, snelheid en uithoudingsvermogen. Deze eigenschappen maken het mogelijk dat een duif altijd naar zijn eigen thuishok terugkeert, zelfs vanaf grote afstanden. Vroeger werden berichten in kleine kokertjes aan het pootje bevestigd, waarna de duif zelfstandig de weg naar huis vond. Zo werden belangrijke boodschappen verstuurd tussen steden, legers en handelsposten.
Vandaag de dag bestaat er nog steeds uitgebreide duivensport waarin wedstrijdduiven (of vliegduiven) over afstanden van soms honderden kilometers vliegen. Hierbij wordt gekeken naar:
Duivenmelkers trainen hun duiven zorgvuldig, vaak met dagelijkse oefenvluchten en speciale voedingen die zijn afgestemd op conditie en herstel. Wedstrijden worden nauwkeurig geregistreerd met moderne systemen zoals elektronische ringen.
De wedstrijdduif is dus niet zomaar een duif, maar het resultaat van jarenlange selectie, training en vakmanschap.
De broedduur van duiven bedraagt ongeveer 17 tot 19 dagen. Beide ouders broeden om de beurt:
Na het uitkomen blijven de jongen nog enkele weken afhankelijk van de ouderdieren, die hen in het begin voeren met zogenaamde “duivenmelk” (een speciale, zeer voedzame substantie). Dit is geen melk zoals bij zoogdieren, maar een soort zachte, kaasachtige afscheiding die wordt gevormd in de kropwand van zowel het mannetje als het vrouwtje.
Belangrijke kenmerken van duivenmelk zijn:
Tijdens deze periode groeien piepjonge duiven extreem snel. Zodra ze sterker worden, schakelen de ouders geleidelijk over op halfverteerde zaden en later op regulier voer.
Duiven staan bekend om hun indrukwekkende vliegsnelheid. Een goed getrainde postduif haalt gemakkelijk 60 tot 80 km/uur gemiddeld en bij gunstige wind zelfs tot 120 km/uur. Daarnaast hebben ze een uitzonderlijk uithoudingsvermogen en kunnen ze lange afstanden afleggen terwijl ze gericht naar huis navigeren.
Sommige mensen vinden het leuk om duiven in de tuin te voeren, andere juist niet. Let hierbij op de volgende punten:
Wie duiven wíl aantrekken kan dit doen door graan of voer te strooien op een rustige plek, maar houd rekening met mogelijke overlast en buren.
Een duivenmelker is iemand die duiven houdt voor sport, fok of hobby en zich dagelijks bezighoudt met het welzijn en de prestaties van zijn dieren. Dit omvat het verzorgen van de voeding, het schoonhouden van het hok, het controleren op gezondheid en het creëren van optimale leefomstandigheden met goede ventilatie en voldoende ruimte. Een duivenmelker observeert zijn duiven nauwkeurig, want veranderingen in gedrag of conditie kunnen veel zeggen over hun gezondheid of wedstrijdvorm.
Daarnaast speelt training een belangrijke rol. Voor wedstrijdduiven worden regelmatig oefenvluchten georganiseerd, waarbij de afstanden steeds verder worden opgebouwd om conditie en oriëntatievermogen te versterken. Het voeren wordt vaak afgestemd op het seizoen: energierijk tijdens de vliegperiode, eiwitrijk tijdens de rui, en uitgebalanceerd in de rustperiodes. Ook het selecteren en fokken van geschikte dieren is een belangrijk onderdeel van het melkersvak. Door te letten op eigenschappen zoals snelheid, herstelvermogen en karakter wordt geprobeerd om sterke, prestatiegerichte lijnen te ontwikkelen. Zo combineert een duivenmelker zorg, kennis en passie in een eeuwenoude traditie die nog steeds volop in ontwikkeling is.
Duiven hebben veel vliegruimte nodig; een gewone kooi is daarom niet geschikt. Ze worden meestal gehouden in een duiventil, ruime volière of hok waar ze kunnen landen, klimmen en vrij bewegen. Het hok moet voldoende groot zijn voor korte vluchten, goed geventileerd maar tochtvrij, en vooral droog om gezondheidsproblemen te voorkomen. Sierduiven kunnen prima in een buitenvolière worden gehouden, terwijl post- en sportduiven vaak verblijven in speciaal ingerichte hokken met uitvliegluiken.
Een duivenhok moet overzichtelijk en gemakkelijk schoon te houden zijn. Stevige zitplanken en nestbakken bieden rust en vaste broedplekken, en voer- en drinkbakken staan het best op plekken die weinig vervuilen. Een bodemlaag van houtvezel of korrelstrooisel helpt het hok droog te houden en voldoende nestruimte voorkomt stress tussen koppels. Het hok moet goed verlicht zijn, zonder dat de duiven worden blootgesteld aan fel zonlicht of hitte.
Duiven hebben dagelijks vers voer en schoon drinkwater nodig, aangevuld met grit en mineralen voor een goede spijsvertering en sterke botten. Regelmatig schoonmaken is belangrijk om parasieten en luchtwegproblemen te voorkomen. Let op veranderingen in gedrag, eetlust of het verenkleed, omdat die kunnen wijzen op gezondheidsproblemen. Duiven baden graag in schoon water; dit ondersteunt de verzorging van hun veren en hun welzijn. Sportduiven vragen daarnaast om extra training en voedingsbeheer om in topconditie te blijven. Voor aanvullende ondersteuning kun je ook onze apotheek voor vogels bekijken.
Nederlanders houden ervan! Zeker tijdens de feestdagen komt regelmatig het gourmetstel of de grillplaat op tafel. Altijd weer een gezellige bezigheid zo met elkaar. Heb je een vogel, zet deze dan wel even in een andere ruimte! Gourmetten in dezelfde ruimte als waar je vogel is, is namelijk gevaarlijk. Wil je weten waarom? Lees dan snel verder.
Het advies is om tuinvogels het hele jaar door bij te voeren. Ze gebruiken namelijk het hele jaar door energie. In de winter gebruiken ze energie om zichzelf op temperatuur te houden, in het voorjaar is energie nodig voor het nestelen en het leggen van eieren en het grootbrengen van de jongen. In de herfst moeten reserves worden opgebouwd voor de winter. Vogels stoppen met eten als hun honger is gestild. Daarnaast is het een fabeltje dat vogels verleren om zelf voedsel te vinden.
Voeg producten toe om je winkelwagen te bekijken
Wij maken gebruik van cookies om jou beter en persoonlijker te helpen. Functionele cookies zorgen dat de website goed werkt en hebben een analytische functie. Ook gebruiken we technologie om je gedrag op een anonieme manier binnen en buiten onze website te volgen. Persoonlijke data en cookies kunnen gebruikt worden voor personalisatie of advertenties. Meer weten? Lees hier onze privacy- en cookieverklaring. Indien je kiest voor weigeren, plaatsen we alleen functionele en analytische cookies.
