Service
Winkelwagen
Menu
Pre Black Friday: meer dan 2.000 outletdeals met extra voordeel op topmerken tot 40% korting! Lees meer

Baardagaam

De Baardagaam (Pogona vitticeps) is één van de meest geliefde reptielen onder terrariumhouders. Deze opvallende hagedis komt oorspronkelijk uit de droge, rotsachtige gebieden van Australië, waar hij zich overdag graag opwarmt in de zon. Zijn naam dankt hij aan de karakteristieke “baard” van stekelige schubben onder de keel, die hij kan opzetten bij spanning of om indruk te maken. De Baardagaam staat bekend om zijn zachte karakter, nieuwsgierige aard en rustige gedrag. Hij is overdag actief, reageert goed op zijn omgeving en kan met wat geduld zelfs handtam worden. In gevangenschap is het belangrijk om zijn natuurlijke leefomgeving zo goed mogelijk na te bootsen, met de juiste warmte, verlichting en inrichting, zodat er voldaan wordt aan zijn natuurlijke behoeften.

Kenmerken

Land van herkomst: Australië
Ook wel bekend als: Pogona Vitticeps of Bearded Dragon
Lichaamsbouw: Compact gebouwd met een driehoekige kop, stevige poten, een spitse staart en kenmerkende “baard”.
Kleuren en vachttypen: Variërend van zandbruin, geel en oranje tot rood en grijs. De huid is bedekt met grove schubben.
Gewicht: 300 - 600 g
Levensverwachting: 8 - 12 jaar
Gezondheidsrisico's: Metabole botaandoeningen (MBD), vervellingsproblemen en spijsverteringsproblemen.

Profiel

Activiteit
Tamheid
Verzorgingsgemak
Ruimtebehoefte
Omgevingsgevoeligheid
Voedingsbehoefte

Populaire producten voor de Baardagaam

Oorsprong

De Baardagaam komt oorspronkelijk uit de droge, rotsachtige gebieden en halfwoestijnen van Centraal- en Oost-Australië. In dit ruige landschap wisselen zonnige open vlaktes zich af met struikgebieden en zandgronden. Overdag warmt de Baardagaam zich op in de zon en zoekt hij hogere plekken op om zijn omgeving te overzien. ’s Nachts kruipt hij weg in een hol of onder stenen om de warmte vast te houden en te schuilen tegen roofdieren. Zijn leefwijze is sterk aangepast aan een heet, droog klimaat met grote temperatuurverschillen tussen dag en nacht.

Uiterlijk en gedrag

De Baardagaam heeft een brede, platte lichaamsvorm en is bedekt met grove schubben en stekelige randen langs de flanken en onder de kin. Deze “baard” kan hij opzetten en donker kleuren als hij zich bedreigd voelt of wil imponeren. De kleuren variëren van zandbruin en geel tot rood of grijs, dit helpt hem om op te gaan in de omgeving. Baardagamen zijn actieve zonaanbidders: ze brengen een groot deel van de dag door onder een warmtelamp of natuurlijke zon, om hun lichaamstemperatuur op peil te houden. Ze zijn over het algemeen rustig en nieuwsgierig, maar kunnen territoriaal gedrag vertonen tegenover soortgenoten. Regelmatig zie je typische signalen zoals kopknikken (dominantie) of armzwaaien (onderwerping). De Baardagaam vervelt regelmatig om ruimte te maken voor nieuwe huid. Een goede luchtvochtigheid helpt dit proces soepel te laten verlopen en voorkomt dat oude huidschilfers blijven vastzitten, met name rond de tenen en staart.

Alles over de Baardagaam

Wat eet een Baardagaam?

De Baardagaam is een omnivoor, wat betekent dat hij zowel dierlijk als plantaardig voedsel eet. In het wild jaagt hij op insecten zoals krekels, sprinkhanen, wormen en kleine kevers, en vult dit aan met bloemen, kruiden en bladgroenten. In gevangenschap bestaat een goed dieet uit een combinatie van levende insecten en vers plantaardig voer. Volwassen baardagamen eten ongeveer 70 – 80% plantaardig en 20 – 30% dierlijk, terwijl jonge dieren juist meer eiwitten nodig hebben en dus vaker insecten krijgen.

Goede plantaardige keuzes zijn onder andere andijvie, witlof, paardenbloemblad, veldsla, wortelloof en courgette. Fruit mag af en toe als traktatie worden gegeven, bijvoorbeeld een stukje aardbei, appel of mango.

Strooi daarnaast regelmatig een calcium- en vitaminesupplement over het voer of de insecten, om tekorten en botproblemen (zoals MBD) te voorkomen. Geef geen insecten die uit de natuur zijn gevangen, omdat deze parasieten kunnen bevatten.

Hoe weet ik of mijn Baardagaam te koud is?

Een te koude Baardagaam wordt traag, eet minder en ligt veel stil. Controleer of de temperatuur in de warmste zone (onder de lamp) tussen de 38–42°C ligt en in de koelere zone rond de 26–30°C.

Hoe vaak vervelt een Baardagaam?

De Baardagaam vervelt regelmatig om te kunnen groeien en een gezonde huid te behouden. Jonge dieren vervellen vaker, soms elke paar weken. Naarmate ze ouder worden, neemt dit af tot enkele keren per jaar. Anders dan slangen laat hij zijn huid in delen los. Vlak vóór de vervelling wordt de huid dof en grijzer van kleur, en binnen enkele dagen komen losse stukken huid vanzelf los. Tijdens deze periode kan hij wat minder actief of prikkelbaar zijn.

Een goede luchtvochtigheid van 30–40% helpt om het proces soepel te laten verlopen. Bij een te droge omgeving kunnen huidresten blijven vastzitten, vooral rond de tenen of staart. Dit kun je voorkomen door hem af en toe licht te benevelen, een vochtige schuilplek aan te bieden en ruwe oppervlakken in het terrarium te plaatsen waar hij langs kan wrijven. Trek nooit aan losse huiddelen; ze moeten vanzelf loslaten.

Problemen met vervelling wijzen vaak op een te droge omgeving of voedingstekorten, en hebben extra aandacht nodig.

Wat is Metabolic Bone Disease (MBD)?

Metabolic Bone Disease (MBD) is een veelvoorkomende aandoening bij reptielen zoals de Baardagaam, die ontstaat door een tekort aan calcium, vitamine D3 of onvoldoende UVB-licht. Deze drie factoren zijn met elkaar verbonden: zonder voldoende UVB-licht kan het lichaam geen vitamine D3 aanmaken, en zonder vitamine D3 kan calcium niet goed worden opgenomen.

Een tekort aan calcium verzwakt het skelet en tast de botstructuur aan. De eerste tekenen van MBD zijn vaak subtiel:

  • Een zachte onderkaak
  • Trillingen in de poten
  • Minder eetlust
  • Sloom gedrag
  • In een later stadium kunnen vervormingen van het skelet, scheve poten of ruggengraat, en zelfs breuken optreden.

MBD kan worden voorkomen door de UVB-verlichting regelmatig te vernieuwen (meestal om de 6 tot 12 maanden), voldoende calcium- en vitaminesupplementen te geven en te zorgen voor een juiste temperatuur en voedingsevenwicht. Een goed afgesteld terrarium en een uitgebalanceerd dieet zijn dus essentieel om deze aandoening te voorkomen.

Hoe vaak moet een Baardagaam eten?

Jonge Baardagamen eten dagelijks kleine insecten en wat plantaardig voer. Volwassen dieren eten 3–4 keer per week, met meer nadruk op groenten, kruiden en minder vaak insecten.

Wat is het verschil tussen UVB- en warmtelampen?

Een Baardagaam is een koudbloedig dier en is daardoor volledig afhankelijk van zijn omgeving om zijn lichaamstemperatuur te regelen. In de natuur doet hij dit door zich op te warmen in de zon, die niet alleen warmte, maar ook UVB-licht afgeeft. In het terrarium moeten we deze natuurlijke zon nabootsen met twee verschillende lichtbronnen: een UVB-lamp en een warmtelamp.

 

  • UVB-lamp: Deze lamp produceert ultraviolet licht van het type B (UVB), dat nodig is voor de aanmaak van vitamine D3 in het lichaam. Vitamine D3 zorgt ervoor dat calcium uit de voeding kan worden opgenomen, wat essentieel is voor sterke botten en een gezonde spierwerking. Zonder UVB-licht kan een Baardagaam snel een tekort aan calcium krijgen, wat uiteindelijk leidt tot Metabolic Bone Disease (MBD). De lamp moet dagelijks 10 tot 12 uur branden en op de juiste afstand worden geplaatst, meestal 20 tot 30 cm boven de zonneplek, afhankelijk van het type lamp. Let erop dat UVB-lampen na 6 tot 12 maanden vervangen moeten worden, zelfs als ze nog licht geven (de UV-straling neemt dan af).
  • Warmtelamp (basking lamp): Deze lamp zorgt voor een plaatselijke warmtebron waar de Baardagaam zich onder kan opwarmen. Deze ‘zonneplek’ is cruciaal voor de spijsvertering, stofwisseling en algemene activiteit. Onder de lamp moet de temperatuur rond de 38–42°C liggen, terwijl de rest van het terrarium koeler blijft (26–30°C). Zo kan de Baardagaam zelf kiezen waar hij wil liggen om zijn lichaamstemperatuur te regelen. ’s Nachts mag de temperatuur dalen naar 20–22°C.

Samen vormen de UVB-lamp en warmtelamp dus een belangrijke combinatie: de één voor botgezondheid en vitaminehuishouding, de ander voor warmte, spijsvertering en welzijn. Zonder deze combinatie kan een Baardagaam niet gezond functioneren.

Hoe houd ik de luchtvochtigheid stabiel in mijn terrarium?

Gebruik een hygrometer om de luchtvochtigheid te meten (ideaal is 30–40%). Een te droge lucht kan vervelling bemoeilijken, terwijl een te vochtige omgeving schimmelvorming veroorzaakt. Zorg daarom voor een goede balans: plaats een ondiepe waterbak in het terrarium, benevel af en toe licht bij vervelling en voorzie het verblijf van voldoende ventilatie. In warme, droge periodes kan het nodig zijn iets vaker te sproeien, terwijl bij hoge luchtvochtigheid juist extra luchtcirculatie belangrijk is. Zo blijft het klimaat stabiel en kan de Baardagaam zijn huid probleemloos vernieuwen.

Verzorging en huisvesting van de Baardagaam

De Baardagaam is een nieuwsgierige bodembewoner die ook graag klimt. Een ruim terrarium is dan ook belangrijk. Voor één volwassen dier geldt een minimale afmeting van 120 x 60 x 60 cm, maar groter is altijd beter. Richt het verblijf in met verschillende hoogtes, zonplekken en schuilplaatsen om zijn natuurlijke gedrag te stimuleren. Een goed warmte- en lichtklimaat is onmisbaar. Combineer een UVB-lamp met een warmtelamp om in het terrarium verschillende temperatuurzones te maken. Onder de warmtelamp moet het lekker warm zijn (ongeveer 38–42°C) zodat de Baardagaam zich kan opwarmen, terwijl een andere kant juist wat koeler blijft (ongeveer 26–30°C) om af te koelen. ’s Nachts mag de temperatuur dalen tot ongeveer 20–22°C. De UVB-lamp zorgt voor de aanmaak van vitamine D3 en een optimale calciumopname, terwijl de warmtelamp of warmtesteen ervoor zorgt dat de Baardagaam zijn lichaamstemperatuur zelf kan reguleren.

Inrichting

Gebruik een natuurlijke bodembedekking, zoals speciaal terrariumzand, houtsnippers of een mengsel van zand en klei. Voeg rotsen, takken en schuilplaatsen toe voor klim- en rustplekken. Zorg daarnaast altijd voor een lage, brede waterbak waarin hij kan drinken en eventueel kan baden.

Verzorging

Baardagamen vervellen regelmatig; help niet actief bij het losmaken van de huid, maar ondersteun het proces met een juiste luchtvochtigheid en lichte beneveling indien nodig. Het terrarium moet regelmatig worden schoongemaakt, waarbij dagelijks etensresten en ontlasting verwijderd moeten worden. Reinig het terrarium daarnaast wekelijks heel grondig.

Leguaan op een tak

Soorten reptielen: welke reptielen zijn er?

Reptielen zijn fascinerende dieren die al miljoenen jaren op onze planeet rondlopen. Ze behoren tot de koudbloedige gewervelde dieren en hebben een geschubde huid, leggen meestal eieren en zijn afhankelijk van hun omgeving om hun lichaamstemperatuur te regelen. Reptielen zijn populair als huisdier, maar ook in het wild zijn ze enorm gevarieerd. In deze blog lees je welke soorten reptielen er zijn en wat hun belangrijkste kenmerken zijn.

Waterschildpad zit op steen

Welke reptielen mag je houden in Nederland?

Reptielen zijn bijzondere en vaak indrukwekkende huisdieren. Van kleurrijke baardagamen tot rustige schildpadden en elegante slangen, ze worden steeds populairder onder liefhebbers. Maar mag je zomaar elk reptiel als huisdier houden in Nederland? Het antwoord is: nee, niet alle reptielen zijn toegestaan. Er zijn wetten en regels die bepalen welke dieren je wel en niet mag houden. In deze blog lees je waar je op moet letten als je een reptiel wilt aanschaffen, welke soorten je mag houden, en waar je meer informatie vindt.

Baardagame

Reptielen en de dierenarts: Waar kun je terecht met je slang, schildpad of hagedis?

Reptielen en amfibieën zijn bijzondere huisdieren die een compleet andere verzorging nodig hebben dan honden of katten. Ze stellen unieke eisen aan hun omgeving, voeding en gezondheid en dat geldt ook als er medische zorg nodig is. Maar wat doe je als je baardagame ineens niet meer eet, of als je schildpad een wondje heeft? Kun je dan gewoon naar de dierenarts? In deze blog lees je waarom het belangrijk is om een dierenarts met kennis van reptielen en amfibieën te vinden, en hoe het zit met verzekeringen voor deze exotische huisdieren.

Meer tips