Wat is belangrijk in de eerste uren na de geboorte?
Na de geboorte is het belangrijk dat het lam:
- Binnen 1 à 2 uur drinkt: de eerste melk (biest) bevat essentiële antistoffen
- Warm blijft: vooral bij koud weer kan een lam snel onderkoeld raken
- Wordt geaccepteerd door de ooi of geit: kijk of het lam wordt gelikt en gevoed
- Actief en alert is: gezonde lammeren staan snel op en zijn nieuwsgierig
Let op sufheid, slappe oren of een leeg buikje: dit kan wijzen op een tekort aan biest of een gezondheidsprobleem.
Vaccinatie van drachtige ooien en geiten
Goede voorbereiding begint vóór de geboorte. Door drachtige dieren op tijd te vaccineren, worden lammeren via de biest beschermd tegen ernstige infecties. Belangrijke vaccinaties zijn:
- Tegen ‘Het Bloed’ (Clostridium perfringens type B): Deze vaccinatie voorkomt bloedingen in de darmen bij lammeren.
- Tegen zomerlongontsteking (Pasteurellose): Deze vaccinatie beschermt tegen luchtweginfecties bij lammeren.
Deze vaccins worden meestal 4–6 weken vóór het aflammeren toegediend. Dit verhoogt de antistoffen in de biest.
Q-koorts: belangrijk voor publieksbedrijven
Voor boerderijen die bezoekers ontvangen, is de vaccinatie tegen Q-koorts verplicht (bij melkgeiten en melkschapen). Q-koorts is een zoönose (overdraagbare ziekte op mensen) en kan met name gevaarlijk zijn voor zwangere vrouwen, ouderen en mensen met een lage weerstand.
Als boerderij met publieksactiviteiten is het essentieel om:
- alle melkgevende dieren preventief te vaccineren
- goede hygiënemaatregelen te nemen tijdens lammetjesdagen
Verloskundige hulp: wanneer grijp je in?
De meeste ooien en geiten werpen hun lammeren zonder problemen. Zorg voor een rustige omgeving, en bied voldoende voer en water. Maar blijf alert: soms is verloskundige hulp nodig.
Wanneer moet je helpen?
- Je ziet vruchtvliezen of pootjes, maar na 2 uur is er nog geen lam
- De geboorte vordert niet verder binnen 1 uur
Zo help je hygiënisch en veilig:
- Gebruik handschoenen, warm water, ontsmettingsmiddel en glijmiddel
- Werk voorzichtig om de baarmoeder en geboortegang niet te beschadigen
- Ontsmet de navel binnen 15 minuten na de geboorte
- Controleer of het lam voldoende biest binnenkrijgt, bij twijfel kun je bijvoeden met biestvervanger of (IBR-vrije) koeienbiest
Weet je niet wat je moet doen? Neem dan altijd contact op met je dierenarts!
Ontworming na het aflammeren
Na de geboorte is het verstandig om de ooi of geit te ontwormen. Door hormonale veranderingen rond het aflammeren kunnen reeds aanwezige wormlarven in de darmen ineens actief worden, wat zorgt voor een verhoogde uitscheiding van wormeieren. Dit kan ook de lammeren besmetten.
Een goede ontworming na de geboorte beschermt dus het hele koppel.
Lammetjes kijken? Houd je aan de regels
Bij veel boerderijen kun je in het voorjaar lammetjes komen kijken. Dit is leuk én leerzaam, maar het vraagt ook om respect voor de dieren en het bedrijf.
Tips voor bezoekers:
- Volg altijd de regels van de boerderij: Voer de dieren alleen als dit is toegestaan.
- Raak lammetjes niet zomaar aan: Vraag altijd om toestemming
- Geniet op afstand: Rust en ruimte is belangrijk voor moederdieren.
- Volg instructies van de boer of begeleiders: Vooral bij knuffelhoekjes of rondleidingen.
Zo blijft het voor iedereen leuk én veilig.
Lammetjestijd is een prachtige en intensieve periode waarin de gezondheid van moeder en lam centraal staat. Let goed op voeding, hygiëne, vaccinatie, verloskundige hulp en ontworming om de lammetjes een goede start te geven.
Als bezoeker kun je volop meegenieten, mits je respect toont voor de dieren en hun verzorgers.
Heb je vragen over supplementen, voeding of verzorging van lammeren of ooien? Neem dan contact op via dierenarts@medpets.nl.
